Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı İşgücü Araştırması, “2011 Kasım Dönemi Sonuçları”na (Ekim-Kasım-Aralık)” göre, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 184 bin kişilik bir artış ile 72 milyon 826 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus (15 yaş ve daha yukarı yaştaki nüfus) ise 1 milyon 167 bin kişi artarak 54 milyon 27 bin kişiye ulaştı.
2011 yılı Kasım döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,8 puanlık artışla yüzde 49,4 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre, erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,9 puanlık artışla yüzde 71,3, kadınlarda ise 0,8 puanlık artışla yüzde 28,3 oldu.
İşgücünün eğitim ve yaş dağılımlarına bakıldığında, toplam işgücünün yüzde 16,7'sini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdı. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı; erkekler için yüzde 69,5, kadınlar için yüzde 24,2 olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunu erkeklerde yüzde 85,5 olan işgücüne katılma oranı, kadınlarda yüzde 70,7 düzeyinde gerçekleşti.
-İstihdam 1 milyon 413 bin kişi arttı-
2011 yılı Kasım döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 413 bin kişi artarak 24 milyon 267 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 308 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 1 milyon 105 bin kişi arttı.
Sektörel kompozisyona bakıldığında istihdam edilenlerin yüzde 24,7'si tarım, yüzde 19,4'ü sanayi, yüzde 6,9'u inşaat, yüzde 49'u ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında inşaat sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,2 puan, hizmetler sektörünün payının 1 puan arttığı, buna karşılık tarım sektörünün payının 0,2 puan, sanayi sektörünün payının ise 1 puan azaldığı görüldü.
İstihdamın yüzde 71,3'ü erkek
Geçen yıl Kasım döneminde istihdam edilenlerin yüzde 71,3'ünü erkek nüfus oluşturdu.
İstihdam edilenlerin yüzde 57,8'i lise altı eğitimliler, yüzde 63'ü ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 24,1'i kendi hesabına veya işveren, yüzde 12,8'i ise ücretsiz aile işçileri oldu.
İstihdam edilenlerin yüzde 57,6'sı 10 kişiden az çalışanı olan işyerinde çalıştığı, yüzde 3'ünün ek bir işinin bulunduğu, yüzde 2,1'inin mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş aradığı tesbit edildi.
Ücretli olarak çalışanların yüzde 88,1'i sürekli bir işte çalışıyor.
Kayıt dışı istihdam yüzde 40,7 oldu
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 2,1 puanlık azalışla yüzde 40,7 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 84,5'ten yüzde 84'e, tarım dışı sektörlerde yüzde 29'dan yüzde 26,6'ya düştü.
Genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 17'ye geriledi
Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 382 bin kişi azalarak 2 milyon 429 bin kişiye düştü. İşsizlik oranı ise 1,9 puanlık azalış ile yüzde 9,1 seviyesinde gerçekleşti.Kentsel yerlerde işsizlik oranı 2,2 puanlık azalışla yüzde 11, kırsal yerlerde ise 1 puanlık azalışla yüzde 5,5 oldu.
Genç nüfusta işsizlik oranı da 2010 yılının aynı dönemine göre 3,8 puan azalarak yüzde 17'ye geriledi. Söz konusu oran bir önceki yılın aynı döneminde yüzde 20,8 düzeyindeydi.
Bu dönemde işsizlerin yüzde 30,7'si eş-dost vasıtasıyla iş aradı. İşsizlerin yüzde 89,2'si (2 milyon 166 bin kişi) daha önce bir işte çalışanlardan oluştu.
İşsizlik gerekçelerine bakıldığında ise işsizlerin yüzde 32,1'i çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 13,8'i işten çıkarılanlar, yüzde 19,7'si kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 6'sı işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 8,6'sı ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 10,6'sı öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar meydana getirdi.
Öte yandan tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 13,7'den yüzde 11,4'e geriledi.
Kasım döneminde 459 bin kişi işten ayrıldı
TÜİK araştırmasına göre Kasım 2011 döneminde 1 milyon 829 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 7,5 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 27,7'si 25-34 yaş grubunda yer aldı.
Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 19'u sanayi, yüzde 37,1'i hizmetler, yüzde 23,7'si inşaat sektöründe, yüzde 20,1'i ise tarım sektöründe işe başladı.
Mevcut işsizlerin yüzde 18,9'unu (459 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.
Mevsim etkilerinden arındırılmış göstergeler
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü göstergelerine bakıldığında 2011 yılı Kasım döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısında bir önceki döneme göre 80 bin kişilik artış, işsiz sayısında ise 21 bin kişilik azalış gözlendi.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre herhangi bir değişim göstermeyerek yüzde 49,8, istihdam oranı da herhangi bir değişim göstermeyerek yüzde 45,2, işsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 9,3 seviyesinde gerçekleşti.
İşgücü anketleri nasıl açıklanıyor?
2005 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü Anketinin tahminleri, hareketli üçer aylık dönem ortalamaları esas alınmak kaydıyla aylık olarak yayınlanıyor. Bu seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak hesaplanırken, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem ortası ay adıyla ifade ediliyor.
2010 yılından itibaren temel işgücü göstergeleri, mevsim etkilerinden arındırılarak da yayımlanıyor.
Okan Üniversitesi Finansal Riskleri Araştırma ve Uygulama Merkezi (OKFRAM), sanayi üretim artışındaki hız kaybının devam etmesi durumunda sanayi sektörü istihdamı azalabileceğini, buna karşın, hizmetler sektörü istihdamının görece güçlü konumunun, işsizlik oranlarındaki olası artışların keskin olmasını engellemeye devam edebileceğini belirtti.
OKFRAM'ın ekonomi bülteninde, TÜİK tarafından son açıklanan istihdam verilerine göre, Kasım ayında işsizlik oranının önceki yılın aynı ayına göre 1,9 puan, önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 9,1 seviyesinde gerçekleştiğine değinilerek, önceki yılın aynı ayına göre sektörel bazda istihdam artışında inşaat sektörünün yüzde 9,6, hizmetlerin yüzde 8,4 ve tarımın yüzde 5,4 oranında büyüme sergilediği, sanayi sektörü istihdamında yüzde 0,7 ile görece yatay seyir izlendiği kaydedildi.
Önceki aya göre istihdamda, sanayi sektöründe yüzde 2,8, inşaat sektöründe yüzde 6,8 ve tarım sektöründe yüzde 1,1 düşüş meydana geldiğine işaret edilerek, şu görüşlere yer verildi:
“Bu gerileme, inşaat ve tarım sektöründe mevsimsel etkilerden kaynaklanırken, sanayi sektörü istihdamındaki gerileme 2011 yılı başından itibaren üretimin hız kesmesinden kaynaklanmıştır. Hizmetler sektörü istihdamı ise bir önceki aya göre 1,9 puan ile hızlı bir artış göstermiştir. Sanayi üretim endeksindeki artış hızının 2011 Ocak ayında başlayan yavaşlama eğilimi hala devam ederken sektör istihdamını da olumsuz etkilemektedir. Sanayi üretim endeksi artış hızı Kasım ayı itibariyle yüzde 5,65, Aralık ayında ise yüzde 3,84 düzeyinde gerçekleşirken, üretimdeki hız kaybının devam ettiği anlaşılmaktadır. Kriz sonrasında 2009'un son çeyreğinden itibaren başlayan hızlı toparlanma sürecinin yarattığı baz etkisinin Nisan ayına kadar devam edecek olması de üretim artış hızındaki yavaşlamanın da sürmesine neden olabilecektir. Önümüzdeki dönemde sanayi üretim endeksindeki yavaşlama eğilimin hem baz etkisi hem de AB resesyonu sebebiyle devam etmesi durumunda sanayi sektörü istihdamında azalma beklenebilir.”
Bültende, şu görüşlere yer verildi: “OKFRAM olarak, AB'de dinmek bilmeyen borç krizi ve resesyonun, ülkelerin aldığı genişlemeci önlemlere rağmen, büyüme üzerinde baskı yaratmaya ve işsizlik oranlarını özellikle AB bölgesinde yukarı çekmeye devam etmesini beklemekteyiz. Türkiye'de ise TL'nin değer kaybının gecikmeli etkileriyle sağlanan ihracat artışı ve ihracat pazarlarının geliştirilmesi AB krizinin etkileri şimdilik hafif düzeyde hissedilmiştir. Ancak, sanayi üretim artışındaki hız kaybının devam etmesi durumunda sanayi sektörü istihdamı azalabilecektir. Buna karşın, hizmetler sektörü istihdamının görece güçlü konumu işsizlik oranlarındaki olası artışların keskin olmasını engellemeye devam edebilecektir.”
